GIỎ HÀNG
Không có sản phẩm nào trong giỏ hàng.
THÀNH TIỀN

Blog

Gesha hay Geisha - Tranh cãi đã có hồi kết

 

Lịch sử cafe Gesha và nguồn gốc tên gọi Gesha/Geisha 

Theo các nhà nghiên cứu, cafe Gesha được thực dân Anh phát hiện vào những năm 1930 tại khu rừng Gori Gesha ở Ethiopia. Lãnh sự Anh đã thu thập hạt giống của họ và trồng chúng ở Tanzania, sau đó chuyển chúng đến Costa Rica. Sau khi đến Costa Rica, giống cafe này tiếp tục được du nhập vào Panama và nhiều khu vực khác nhờ nhà sản xuất cafe Don Pachi mua chúng từ tổ chức nông nghiệp CATIE. Phải đến đầu những năm 2000, cafe Gesha mới trở nên nổi tiếng khi gia đình Peterson ở Boquete, Panama đưa nó vào cuộc thi và đấu giá Best of Panama. Nó nhận được đánh giá đặc biệt cao và phá vỡ kỷ lục về giá đấu giá cafe nhân xanh vào thời điểm đó.

Nhưng điều kỳ lạ là trong cuộc đấu giá Best of Panama, tên cafe lại được viết là “Geisha” thay vì “Gesha”. Không những vậy, từ những năm 1930 đến đầu những năm 2000, hầu hết mọi người đều gọi giống cafe này là “Geisha”, cafe Gesha hầu như chỉ xuất hiện trong những tài liệu hay từ các chuyên gia nghiên cứu cafe đến từ Ethiopia. Trong bài viết của Daily Coffee News, lý do cho cái tên "Geisha" đã được nhắc đến khi liên hệ với Rachel Peterson của Hacienda La Esmeralda. Theo Rachel Peterson, ông dùng tên Geisha vì đó là tên được ghi lại từ Don Pachi Serracin - người đã mang hạt cafe từ CATIE đến Panama. Tên Geisha này được đưa vào CATIE ở Costa Rica vào năm 1953 với số gia nhập Geisha VC-496. 

Tiếp tục truy dấu dấu chân lịch sử thời điểm Lãnh sự quán Anh chuyển giống cafe “Gesha” sang vùng khác vào những năm 1930. Trong thư về giống hạt gửi tổ chức CATIE, ông có đề cập rõ ràng rằng cafe “cafe Geisha” được tìm thấy từ vùng núi “Geisha” của Ethiopia. Điều này chứng tỏ loại cafe nổi tiếng của Rachel Peterson và giống cafe được nhập khẩu khắp nơi từ Lãnh sự quán Anh đều giống nhau. Và cái tên Geisha bắt nguồn từ khu vực trồng trọt của nó - núi Geisha.

CÀ PHÊ GEISHA HAY CÀ PHÊ GESHA – SỰ TÍCH VƯỢT THỜI GIAN - coffeenews.vn

Lá thư viết về giống cây Geisha do Richard Whalley tìm được ở vùng đất Ethiopia gửi đến Trung tâm Nhiệt đới nghiên cứu nông nghiệp và Giáo dục đại học (CATIE)

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lịch sử đã tìm kiếm tên của ngọn núi Geisha này trên các bản đồ Hy Lạp cổ và các bản đồ mới hiện nay. Kết quả cho thấy ở Ethiopia không có khu vực miền núi nào có tên Geisha. Nhưng chỉ có núi Gesha nằm gần Kaffa Ethiopia. Vì thế tên chính xác của nó chỉ có thể là Gesha chứ không phải Geisha như chúng ta thường gọi.

Tấm bản đồ thể hiện vị trí vùng núi Gesha thuộc Ethiopia 

Theo các nhà sử học, nguyên nhân chính của việc dùng từ Geisha thay vì Gesha có lẽ là do nhầm lẫn khi nghe. Người Ethiopia địa phương thường nói tiếng Kafa nên Gesha đã được La Mã hóa thành từ Geisha. Ngoài ra, điều này cũng có thể là do cảm nhận chủ quan của các nhà nghiên cứu cà phê. Họ tin rằng việc sử dụng từ Geisha sẽ khiến hạt cafe độc đáo này trở nên gợi, hấp dẫn và ấn tượng hơn. Tuy nhiên, đây chỉ là giả thuyết của các nhà sử học và chủ đề “Geisha” vẫn là bí ẩn thú vị đối với những ai yêu thích khám phá nguồn gốc của nó.

Ngày nay, khi đến các vùng Châu Phi, bạn sẽ nghe người ta gọi nó là cafe Gesha. Còn các khu vực Mỹ Latinh lại ưa chuộng cái tên Geisha. Tuy nhiên, dù là Gesha hay Geisha thì cũng chẳng liên quan gì đến nghệ sĩ “Geisha” Nhật Bản. Cái tên cafe Gesha xuất phát từ ngọn núi Ethiopia, nơi bắt nguồn của giống cà phê. Vì vậy, chúng ta hãy dùng đúng cái tên cafe Gesha để tôn vinh nền văn hóa, nền nông nghiệp của vùng đất đã cho ra đời loại cây cafe geisha có nguồn gốc từ nơi sản sinh ra cà phê, một trong những quốc gia có cafe ngon nhất thế giới và là quốc gia sản xuất ra một số hạt cafe ngon nhất Châu Phi.

Từ Geisha được dùng phổ biến ở các nước Trung và Nam Mĩ, do nhiều khả năng hạt giống Geisha này bắt nguồn từ viện CATIE. Tại Panama, gia đình Peterson cũng chia sẻ hạt giống Geisha của mình đến nhiều nông trại khác nhau dùng từ Geisha thể hiện sự tôn trọng lịch sử và truyền thống canh tác, ít nhất là tại Panama.

Lời kết

Từ Gesha được phổ biến bởi Joseph Brodsky (nhà sáng lập Ninety Plus) và hiện tại hay được dùng để chỉ Gesha từ châu Phi nói chung và Ethiopia nói riêng. Khi Esmeralda hay Elida gọi cafe của mình là Geisha, không có lý do gì để người tiêu dùng tự thay đổi tên sản phẩm (như nhiều nhà rang third wave đang làm). Gia đình Lamastus (chủ trang trại Elida) cũng từng nói rằng Geisha ở Elida xuất phát từ giống có tên gọi Geisha T.2722, và không muốn cafe của mình bị đổi thành Gesha. Khi Geisha từ Colombia hay Bolivia gọi là Geisha, ta cần tôn trọng tên giống cafe thay vì ngay lập tức cho rằng từ này “sai”. 

Cuối cùng thì, Geisha hay Gesha cũng chỉ là một trong những câu hỏi thú vị về nguồn gốc và lịch sử của loại hạt cafe đặc biệt này.

Bài viết được tham khảo trên nhiều nguồn Internet và nhân viên THAIYEN

Đội ngũ THAIYEN CAFE