Ông Đoàn Triệu Nhạn, với hơn bốn thập kỷ cống hiến cho ngành cafe, đã trở thành một biểu tượng quan trọng trong việc phát triển cafe Việt Nam. Sinh ra trong thời kỳ kháng chiến, ông Nhạn đã theo học tại Đại học Nông nghiệp Hoa Nam, Trung Quốc, trước khi trở về Việt Nam làm việc. Ban đầu, ông không có kinh nghiệm với cây cafe, nhưng khi Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nguyễn Ngọc Trìu giao nhiệm vụ phát triển cafe vào những năm 1980, ông đã đón nhận thử thách với lòng kiên trì và trách nhiệm.
Thời gian đầu, ngành cafe Việt Nam còn non trẻ với nhiều khó khăn, từ việc thiếu kỹ thuật đến điều kiện tài chính. Tuy nhiên, ông Đoàn Triệu Nhạn đã kiên quyết triển khai kế hoạch phát triển cafe qua các chương trình 5 năm và góp phần mở rộng diện tích trồng cafe tại Tây Nguyên. Với vai trò Chủ nhiệm Công ty cafe, ông đã thành công trong việc biến Tây Nguyên thành một vùng cafe lớn mạnh, đem lại những khu dân cư và thị trấn sầm uất xung quanh.
Nhờ những đóng góp không ngừng nghỉ, ông Đoàn Triệu Nhạn đã giúp Việt Nam từ một nước gần như vô danh trên thị trường cafe, vươn lên trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu cafe lớn nhất thế giới. Ông được cộng đồng quốc tế biết đến với biệt danh "Mr. Coffee" (Quý ông cafe). Năm 1999, tạp chí quốc tế Tea and Coffee Trade Journal đã vinh danh ông là một trong ba nhân vật quan trọng của ngành cafe năm đó.
Một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của ông là việc đưa Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ chức cafe Quốc tế (ICO) vào năm 1991, mở ra cơ hội xuất khẩu cafe trực tiếp ra thế giới. Ông cũng là người tiên phong trong các chương trình phát triển cafe bền vững, như chương trình cafe 4C, giúp nông dân Việt Nam tiếp cận với các tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao giá trị sản phẩm.
Trong thời gian tới, GCP Việt Nam tiếp tục phối hợp với một số đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn sản xuất cafe giảm phát thải với chi phí thấp cho người sản xuất cafe. GCP cũng sẽ cùng các thành viên, bao gồm các nhà rang xay, nhà bán lẻ thương mại cafe, tiêu chuẩn bền vững, cơ quan tài trợ, tổ chức tài chính và các tác nhân khác tiếp tục mục tiêu nâng cao thu nhập cho khoảng 225.000 nông dân sản xuất cafe, góp phần nâng cao khả năng hội nhập quốc tế và phát triển bền vững cho ngành cafe Việt Nam.
“Ông Nhạn nhớ, ngày mới giải phóng miền Nam một lần Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm Tây Nguyên, trong buổi nói chuyện với đông đảo cán bộ, nhân dân, Đại tướng căn dặn: Phải xây dựng, biến Buôn Ma Thuột từ cái tên “Buồn muôn thuở”, “Bụi mù trời” thành thành phố “Bốn mùa tươi”. Vâng lời dạy của Đại tướng, ngành cà phê đã cố gắng cùng mọi người làm cho đất Tây Nguyên thành vùng bốn mùa tươi. Có cà phê, gia đình các nông dân cùng đổi mới giàu có hơn, nhiều buôn làng đã đổi thay, phố thị sầm uất.
Cùng với đó là những thành tựu cà phê rực rỡ. Nếu năm 1986, thời điểm Hội nghị cà phê nhân dân lần thứ nhất, diện tích cà phê cả nước mới có 65.000 ha thì đến năm 1990 diện tích đã tăng gấp đôi lên 135.000 ha. Sản lượng cà phê năm 1986 là 22.000 tấn đến năm 1990 đã tăng lên gấp 4 lần đạt 92.000 tấn cà phê nhân, xuất khẩu 68.000 tấn, thu về kim ngạch trên 50 triệu USD. Đến năm 1995 là năm kết thúc thời kỳ hoạt động của Liên hiệp, chuyển sang Tổng công ty cà phê Việt Nam, diện tích cà phê đạt trên 200.000 ha, sản lượng 245.000 tấn, xuất khẩu 222.000 tấn, kim ngạch đạt trên 533 triệu USD.
Giai đoạn từ năm 1995 đến năm 2000, diện tích đã lên hơn 530.000 ha, sản lượng và lượng xuất khẩu lên trên 700.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu cà phê lên gần 700 triệu USD, là giai đoạn tăng trưởng mạnh nhất. Tính đến cuối năm 2023, tổng diện tích cà phê cả nước khoảng 710.000ha, sản lượng đạt khoảng 1,84 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu lên mức cao kỷ lục mới là 4,18 tỷ USD.”
Nhắc đến những câu chuyện này, ông Đoàn Triệu Nhạn chia sẻ: “Với giá trị xuất khẩu hơn 4 tỷ đô la hiện nay, và quan trọng hơn là giá trị lao động từ bàn tay, khối óc và tâm hồn của người Việt, tôi tin rằng trong tương lai, cafe Việt Nam sẽ còn tiến xa hơn nữa.” Nụ cười mãn nguyện, giản dị và khiêm nhường của ông như nói lên tất cả – từ một người đã đóng góp lớn lao cho ngành cafe Việt Nam suốt gần nửa thế kỷ.
Dưới sự lãnh đạo của ông Nhạn, Việt Nam không chỉ trở thành quốc gia xuất khẩu cafe hàng đầu mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững cho hàng triệu người nông dân trồng cafe. Những đóng góp to lớn của ông đã được ghi nhận qua nhiều giải thưởng và danh hiệu cao quý, như Huân chương Lao động và Anh hùng Lao động thời kỳ Đổi mới.
Nguồn ảnh Internet
Bài viết có sự tham khảo từ báo: nongnghiep.vn
Thân mến,
Đội ngũ THAIYEN CAFE