Lịch sử của ngành cafe ở Panama có liên quan chặt chẽ đến văn hóa cafe tại Châu Âu trong những năm đầu thế kỷ 19. Trong giai đoạn này, nhiều người từ Pháp và Tây Ban Nha di cư đến Panama và mang theo cây cafe Arabica và từ đó ngành cafe ở đây bắt đầu phát triển. Ở giai đoạn đầu khi cafe Panama chưa được chú ý, sản lượng cafe ở đây chỉ chiếm khoảng 1/10 so với nước láng giềng Costa Rica. Tuy nhiên, theo thời gian, sự quan tâm đối với cafe chất lượng cao đã khiến cafe Panama trở nên nổi tiếng.
Lược sử về cafe tại Panama
Ngành cafe tại Panama đã trải qua một hành trình đầy thách thức, thăng trầm để rồi thành công vang dội, biến đất nước này thành một điểm đến quan trọng trong thế giới cafe đặc sản. Cụ thể: bắt đầu vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19, cây cafe Arabica được giới thiệu và trồng thay thế cho các loại cây khác và những năm sau đó, ngành cafe ở Panama đã phát triển mạnh mẽ đến mức nó trở thành nguồn thu nhập quan trọng cho nông dân.
Tuy nhiên, đến cuối thế kỷ 19, ngành công nghiệp cafe ở Panama đã phải đối mặt với những thách thức nặng nề từ nhiều phía. Các vấn đề liên quan đến dịch bệnh và biến động giá cả trên thị trường thế giới đã tạo ra một thời kỳ khó khăn đối với người làm cafe trong khu vực này. Dịch bệnh "blight" (mốc lá) có thể lan truyền nhanh chóng và gây hậu quả nặng nề cho cây cafe. Điều này không chỉ giảm sản lượng mà còn tạo ra rào cản lớn về việc duy trì và phát triển ngành cafe tại đất nước này. Ngoài ra, việc giảm giá đột ngột trên thị trường thế giới cũng là một vấn đề lớn khiến cho doanh nghiệp và nông hộ ở Panama phải đối mặt với áp lực kinh tế và tài chính.
Trong thế kỷ 20, ngành cafe bắt đầu hồi phục và phát triển mạnh mẽ. Cụ thể: từ năm 1990 trở đi, nông hộ bắt đầu tập trung vào chất lượng vì vậy họ đã tái tạo kỹ thuật trồng trọt và chăm bón cây cafe kỹ càng hơn. Điều này đã đưa ngành cafe Panama lên một tầm cao mới và tạo ra giống cafe Geisha với hương vị độc đáo và phong cách khác biệt. Từ đây, cafe Panama vốn đã nổi tiếng nay lại vươn lên trở thành biểu tượng của cafe đặc sản trên thế giới.
Cafe Panama không chỉ là sản phẩm, mà là một câu chuyện về sự kiên trì, sáng tạo và đam mê của những người làm cafe. Họ đã biến đất đỏ của Panama thành nguồn cung cấp những hạt cafe tuyệt vời tới nhiều người yêu cafe trên toàn thế giới.
Giàn phơi cafe sau khi được thu hoạch tại Panama
Các vùng trồng cafe nổi tiếng tại Panama
Panama là một quốc gia nhỏ ở Trung Mỹ nhưng rất nổi tiếng trong ngành cafe bởi hạt cafe đặc sản của mình. Dưới đây là một số vùng trồng cà phê nổi tiếng tại Panama:
Boquete: Thuộc tỉnh Chiriquí, nổi tiếng với độ cao lý tưởng và khí hậu mát mẻ tạo điều kiện cho sự phát triển tốt của cây cafe. Với độ cao lên đến khoảng 1.200 - 1.800 mét trên mực nước biển cùng với khí hậu mát mẻ, cây cafe ở đây phát triển chậm, đều và có chu kỳ sinh trường kéo dài. Nhờ đó, những hạt cafe tại vùng Boquete thường có hương vị tinh tế, hương thơm nồng và độ axit cân bằng.
Volcán Barú: nằm gần đỉnh núi Barú, Volcán Barú là một vùng trồng cafe cao cấp với độ cao thường vượt quá 1.200 mét trên mực nước biển và đất đỏ vulcanic đặc thù, tạo nên cafe có hương thơm độc đáo và phức tạp. Như nhiều vùng trồng cafe tại Panama, đất đỏ vulcanic thường chứa nhiều khoáng chất, đặc biệt là magiê, kali và nhiều nguyên tố khác.
Boquerón: là vùng đất có nhiều đỉnh núi với độ cao tăng đều từ 1.200 đến 1.800 mét trên mực nước biển. Khí hậu mát mẻ nơi đây được ảnh hưởng bởi gió từ Đại Tây Dương và vùng Caribe, mang lại một môi trường lý tưởng cho quá trình phát triển của hạt cafe. Cùng với đó là sự kết hợp giữa thời tiết nắng và mưa xen kẽ quanh năm làm cho cafe ở đây có hương vị độc đáo. Cafe ở Boquerón có hương vị nồng nàn, độ axit tốt.
Santa Clara: thuộc vùng Renacimiento là nơi trồng cafe với độ cao từ 1.300 đến 1.600 mét trên mực nước biển. Mùa khô tại đây kéo dài và ít mưa, giúp kiểm soát tốt sự phát triển của cây cafe và ngăn chặn các vấn đề liên quan đến nấm, mục. Cafe ở đây thường có hương vị ngọt ngào, chua dịu và độ axit tốt.
Tierras Altas de Chiriquí: Nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh Chiriquí, vùng Tierras Altas de Chiriquí. Với độ cao lên đến 1.800m, khí hậu mát mẻ và dễ kiểm soát, giúp tối ưu cho sự phát triển của cây cafe và đóng góp vào việc hình thành độ axit và hương vị. Đất ở Tierras Altas de Chiriquí có hàm lượng dinh dưỡng cao, giúp cung cấp nhiều chất khoáng và dinh dưỡng dồi dào cho cây cafe phát triển mạnh mẽ.
Quả cafe được phơi khô dưới ánh mặt trời tại đồn điền cafe ở Panama
Các giống cafe điển hình tại Panama
- Geisha (Gesha): là biểu tượng của cafe Panama và được biết đến trên khắp thế giới. Cafe Geisha thường có hương thơm phức tạp, độ axit cao và vị trái cây ngọt ngào. Đây là một trong những giống cafe đắt đỏ và được đánh giá cao vì chất lượng nổi bật.
- Typica: Giống cafe Typica là một giống cafe cổ điển, mang đến hương vị cân bằng, độ axit tốt và hương thơm nồng. Cafe Typica thường được trồng ở độ cao từ 1200m trở lên, giúp tạo ra những hạt cafe chất lượng.
- Bourbon: Giống cafe phổ biến tại Panama. Cafe Bourbon thường có hương thơm ngọt ngào, vị trái cây, và độ axit nhẹ.
- San Ramon: Giống cà phê San Ramon được giới thiệu đến Panama vào đầu thế kỷ 20 được trồng lần đầu tiên ở vùng Chiriqui bởi một người nông dân tên là Don Francisco de la Guardia. Hiện nay, giống San Ramon nhanh chóng trở nên phổ biến và là một trong những giống cà phê được trồng nhiều nhất ở Panama. Giống này được biết đến với hương vị độc đáo, phức tạp và chất lượng cao.
Lời kết
Panama hiện nay đóng vai trò quan trọng trong ngành cà phê thế giới, đặc biệt là trong lĩnh vực cafe đặc sản và chất lượng cao. Sự chăm sóc kỹ lưỡng đối với cây cafe, địa lý độc đáo cùng với điều kiện khí hậu lý tưởng đã tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển và danh tiếng của cafe Panama trên bản đồ cafe toàn cầu.
Nguồn ảnh Internet
Bài viết có sự tham khảo từ nhiều nguồn trang trên Internet
Thân mến,
Đội ngũ THAIYEN CAFE.