Có bao giờ chúng ta tự hỏi chiếc phin pha cafe Việt Nam có từ khi nào và người VIệt Nam ta hình thành văn hoá uống cafe phin từ bao giờ? Hãy cùng đội ngũ THAIYEN CAFE ngược dòng thời gian tìm hiểu nhé.
Nguồn gốc lịch sử phin cafe Việt Nam
Cafe có nguồn gốc từ Ethiopia, cùng với sự xâm lược của thực dân Pháp, chiếc phin pha cafe được du nhập vào Việt Nam. Lúc đầu, cafe chỉ được uống bởi tầng lớp quý tộc và quan chức người Pháp. Dần dần, cafe được trồng nhiều tại Việt Nam và đã trở thành một thức uống phổ biến hơn trong xã hội. Chiếc phin pha cafe Việt Nam đã trở nên phổ biến từ những năm 1930, và đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng. Cafe phin được uống ở khắp mọi nơi, từ các quán cafe vỉa hè cho đến các nhà hàng sang trọng.
Chiếc phin đầu tiên được chế tạo bởi Jean-Baptiste de Belloy, Hồng y Tổng giám mục Paris vào thế kỷ 18. Chiếc phin này có cấu tạo đơn giản, bao gồm một bộ phận chứa cafe và một bộ phận chứa nước nóng. Khi nước nóng chảy qua cafe, cafe sẽ được chiết xuất và chảy xuống dưới.
Một mẫu Belloy’s Drip Coffee
Hình ảnh cụ thể hơn về Belloy’s Drip Coffee
Lúc sáng chế ra dụng cụ ấy, Belloy đã ở độ tuổi 91. Nhưng là một người yêu thích cafe đích thực, cụ vẫn miệt mài tìm tòi và sáng chế ra một dụng cụ pha cafe cải tiến, có thể thay thế cho cách ngâm ủ cafe như trà phổ biến tại thời điểm đó.
Tổng giám mục Paris – Jean-Baptise de Belloy
Những chiếc Belloy’s drip coffee pot này đã được người Việt cải tiến để phù hợp với khẩu vị. Chiếc phin pha cafe Việt Nam có phần đáy nhỏ hơn, giúp cafe chiết xuất ra có hương vị đậm đà hơn. Cafe phin có hương vị đậm đà, thơm ngon, và là một thức uống rất hợp với thời tiết nóng ẩm của Việt Nam. Cafe phin thường được pha với sữa đặc hoặc đường, tùy theo sở thích của mỗi người.
VĂN HOÁ UỐNG CAFE PHIN CỦA NGƯỜI VIỆT NAM TA THỜI XƯA
Bấy giờ, trong mắt người Việt cafe vẫn là thức uống lạ lẫm và xa xỉ mà chỉ người Pháp mới được dùng. Nhưng nhờ đất đai thổ nhưỡng phù hợp, cây cafe đã được trồng rộng rãi và phổ biến hơn ở nước ta, nhờ vậy giá cafe hạ xuống và thói quen uống cafe cũng dần hình thành trong cộng động người Việt. Đi qua năm tháng thứ thức uống đen sánh, nhấp môi có vị đắng, đậm, đã khiến người ta khoan khoái.
Có thời gian, uống cafe còn là thước đo sự sành điệu, đẳng cấp của một người. Thời đó, cafe “cóc” trở thành một hình ảnh quen thuộc với các thế hệ 7x, 8x Việt Nam. Các quán cafe này luôn ở các góc đường hoặc nép mình khiêm tốn trên các vỉa hè với những bộ bàn ghế nhỏ nhắn vừa đủ ngồi. Có thể vì thế mà chúng được gắn cho tên gọi là “cafe cóc”. Những quán cafe cóc là một nét văn hóa đặc trưng của Việt Nam. Đây là nơi mọi người có thể tụ tập, hàn huyên tâm sự, hay đơn giản là tận hưởng một ly cafe nóng hổi.
Tại nhiều con đường ở Sài Gòn, Hà Nội lúc bấy giờ, không khó bắt gặp những quán cafe không tên, vài chiếc ghế gỗ con xếp ngẫu hứng đủ cho người ta ngồi hoặc lấy làm bàn để đôi ba ly cafe. Dù là ở những góc phố yên tĩnh hay bên những con phố xe cộ lại qua thì khi ngồi bên ly cafe, người ta bỗng hóa trầm ngâm, suy tư đến lạ lùng.
Người Hà Nội ưa chuộng những ly cafe pha phin đậm đặc. Cafe ngon với người Hà thành phải là những ly cafe pha trong phin được vặn chặt. Nhiều người còn muốn cafe được ngấm đều nên tỉ mỉ múc từng muỗng nước sôi cho vào phin. Cafe pha phin đến ngày nay vẫn tồn tại và được nhiều người bình chọn là một cách pha cafe ngon.
Một góc quán cafe ”cóc” ngày xưa
Cafe phin Việt Nam những năm gần đây
Trong những năm gần đây, văn hóa uống cafe phin ở Việt Nam đã có những thay đổi. Giới trẻ ngày càng chuộng cafe pha máy hoặc cafe hòa tan hơn, bởi cafe pha máy và cafe hòa tan có hương vị nhẹ nhàng hơn, phù hợp với khẩu vị của người trẻ. Tuy nhiên, cafe phin vẫn là một nét văn hóa đặc trưng và là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Mỗi vùng miền Việt Nam lại có cách thưởng thức cafe khác nhau. Phổ biến nhất ở Việt Nam vẫn là cafe pha phin. Tuy nhiên người miền Nam lại thích uống cafe đá cho nhiều đường, sữa để gia tăng vị ngọt. Trong khi đó người miền Bắc lại thích uống cafe đậm đặc trong cốc nhỏ, thưởng thức ngay khi còn nóng.
Văn hóa thưởng thức cafe nói chung và cafe phin nói riêng của người Việt Nam rất độc đáo và tinh tế, cũng nhờ đó cafe Việt Nam nhiều năm nay đã khiến cho bạn bè quốc tế hết sức say mê. Không ít du khách khi đến Việt Nam đã phải đi tìm và thưởng thức cho bằng được một ly cafe pha phin kiểu Việt. (Theo Cable News Network (CNN), Hoa Kỳ, ngày 23-8-2022: bánh mì, phở, cafe là những món ăn Việt Nam lọt vào top 50 món ăn đường phố ngon nhất châu Á do kênh này bình chọn.)
Lời kết
Từng giọt cafe tí tách rơi từ chiếc phin cafe Việt Nam đều là những câu chuyện, là những dấu ấn văn hóa tinh tế. Không chỉ là thức uống, cafe phin là một nét đẹp, là một phong cách sống. Trong hương vị đậm đà, chúng ta cảm nhận được tinh thần dân tộc, nét văn hoá truyền thống. Hãy cùng nhau gìn giữ và phát triển văn hóa cafe phin, để nét đẹp trong ẩm thực trở thành một biểu tượng đặc trưng của đất nước.
Nguồn ảnh Internet
Bài viết có sự tham khảo từ nhiều nguồn trang trên Internet
Thân mến,
Đội ngũ THAIYEN CAFE.