Giá cao đáng kinh ngạc cho các loại cafe đặc sản, đặc biệt là Geisha không còn xa lạ. Kể từ năm 2004, các cuộc đấu giá cao cấp như Best of Panama đã lập kỷ lục thế giới, đẩy giới hạn giá mà người mua sẵn sàng trả cho những lô cafe hiếm và có số lượng giới hạn.
Ngày 18/9/2024, Lamastus Family Estates đã vượt xa mọi kỳ vọng. Mức giá cao nhất tại cuộc đấu giá đạt 13.518 USD/kg cho lô Geisha Elida Aguacatillo chế biến honey (mật ong), phá kỷ lục trước đó thêm 1.450 USD. Công ty Cupping Post từ Hàn Quốc đã đặt giá này, mua toàn bộ lô 3kg với giá 40.554 USD.
Dù thị trường cho các loại cafe siêu độc quyền này vẫn tồn tại dù rất nhỏ. Đối với hầu hết các nhà rang xay, mức giá cao chót vót này là không thể tưởng tượng được. Với giá cà phê giao dịch trên sàn giao dịch hàng hóa, cụ thể là sàn ICE đạt mức cao nhất trong 13 năm và chi phí hoạt động tăng đều hàng năm, sự chênh lệch này làm nổi bật rõ thực trạng của ngành cafe hiện tại. Hơn nữa, nhiều nhà sản xuất vẫn không hưởng lợi từ giá thị trường cao, làm rõ thêm sự bất bình đẳng kinh tế.
Đấu giá tại Panama phá kỷ lục thế giới về Geisha
Trái cafe được thu hoạch và phơi khô trên giàn phơi
Panama vùng đất nổi tiếng trồng giống cafe Geisha, loại cafe arabica này có chất lượng xuất sắc, khiến nó trở thành một trong những loại cafe được săn lùng nhất trên thế giới. Nhiều cuộc đấu giá cao cấp tại quốc gia này, đặc biệt là Best of Panama (BoP), tập trung vào Geisha nhờ hương vị phức tạp, có nốt hương từ hoa, quả, rất được ưa chuộng bởi các nhà rang và thương nhân cafe specialty. Đổi lại, một số người sẵn sàng trả những mức giá đáng kinh ngạc để sở hữu loại cafe này.
Năm 2004, trang trại Hacienda La Esmeralda ở Panama đã đưa một lô Geisha của mình tham gia cuộc thi BoP. Tại phiên đấu giá sau đó, lô cafe này được bán với giá 21 USD/pound – một kỷ lục thế giới vào thời điểm đó.
Đến phiên đấu giá năm 2023, có tổng cộng 6.081 lượt đấu giá cho 50 lô cafe khác nhau, với giá trung bình đạt 868,22 USD/kg. Đáng chú ý, giá đấu cao nhất là 10.005 USD/kg cho lô Geisha chế biến ướt của Carmen Estate – loại cafe đạt điểm 96,5 với các nốt hương của hoa nhài, cam ngọt, sả, và mía đường.
Việc giá từ 21 USD/pound tăng lên 10.005 USD/kg trong chưa đầy 20 năm là một điều đáng kinh ngạc, ngay cả với những loại cafe có điểm số cao xuất sắc. BoP đã vượt qua mọi kỳ vọng về mức giá mà người mua sẵn sàng trả cho các loại cafe siêu cao cấp, nhưng một số cuộc đấu giá tư nhân khác còn ghi nhận mức giá cao hơn nữa.
Phiên đấu giá cafe diễn ra tại Singapore năm 2021
Lamastus Family Estates, một trang trại cafe từng đạt nhiều giải thưởng tại Panama, tự tổ chức các phiên đấu giá riêng. Trong phiên đấu giá năm 2022, một lô Geisha chế biến honey - mật ong của Elida Estate (một trong các trang trại thuộc Lamastus) đã được bán với mức giá đáng kinh ngạc 6.034 USD/pound, tương đương hơn 12.068 USD/kg, biến nó trở thành loại cafe đắt nhất thế giới vào thời điểm đó.
Tuy nhiên, trong phiên đấu giá năm 2024, Lamastus Family Estates đã tự phá kỷ lục của mình (và của thế giới). Trang trại này đã bán một lô 3kg với giá 40.554 USD – tương đương 13.518 USD/kg.
Stuart Ritson, Giám đốc bán hàng tại châu Âu và Anh của nhà xuất khẩu cafe và cacao specialty Osito Coffee, chia sẻ: “Ban đầu tôi thực sự sốc khi thấy kỷ lục này bị phá nhanh đến vậy. Có cảm giác như chỉ mới hôm qua chúng ta vượt qua ngưỡng 10.000 USD, và giờ đây mức giá đã vượt xa con số đó.”
Ông nói thêm: “Tôi thường tự hỏi ai là người mua những loại cafe này, và những công ty nào tham gia đấu giá, đẩy giá lên cao nhưng lại không giành được. Đây là một phân khúc của ngành công nghiệp hoàn toàn khác xa với nơi tôi làm việc, mặc dù tôi đã hoạt động trong một thị trường ngách của cafe specialty.”
Có Hại Hơn Là Có Lợi?
Diego Baraona là một nhà sản xuất cafe thế hệ thứ năm. Ông đã quản lý Los Pirineos, một trang trại đạt nhiều giải thưởng ở Usulutan, El Salvador, từ năm 2020. Diego giải thích rằng, mặc dù giá đấu giá cao có giá trị, nhưng chúng có thể khiến các nhà sản xuất hiểu sai.
“Những gì Panama đã đạt được khi tận dụng Geisha xứng đáng được ngưỡng mộ, nhưng thực tế là giá đấu giá quá cao có thể tạo ra một ảo tưởng sai lệch về giá mà các nông dân khác đang bán cafe của họ, ông nói. “Tôi biết những nhà sản xuất đã trồng Geisha vì họ kỳ vọng nhận được mức giá tương tự như ở Panama. Tuy nhiên, cuối cùng họ lại phải đối mặt với một giống cây có năng suất thấp và chi phí bảo dưỡng cao.
“Tôi không phản đối đấu giá; chúng tôi đã tham gia Cup of Excellence hơn 20 năm và đã tổ chức đấu giá riêng trong hai năm qua,” ông bổ sung. “Nhưng không phải tất cả các nhà sản xuất đều có khả năng đạt được mức giá cao như vậy. Đây chủ yếu là chiến lược tiếp thị cho cả người mua và trang trại.”
Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều trang trại lâu đời bắt đầu tổ chức các phiên đấu giá riêng, thu hút người mua từ khắp nơi trên thế giới, tạo ra hàng trăm ngàn đô la. Những trang trại và khu đất này sau đó có quyền tự quảng bá chiến lược hơn, cung cấp các lô cafe “tốt nhất” của họ và thu hút người mua từ các thị trường cao cấp như Đông Á và Trung Đông.
Tuy nhiên, Stuart chỉ ra rằng chiến lược này không phải lúc nào cũng diễn ra như mong muốn. “Một trang trại giành chiến thắng trong phiên đấu giá có thể dễ dàng đặt mức giá cao hơn từ các người mua khác, những người tò mò về tiềm năng chất lượng,” ông nói. “Tuy nhiên, tôi cũng đã thấy chiến lược này thất bại. Trong một trường hợp, một nông dân Panama xuất sắc đã bán Geisha chất lượng cao nhất của mình với giá hàng trăm đô la mỗi pound, nhưng lại không thể tìm được người mua cho các giống cafe truyền thống hơn như Caturra.”
PHỤC VỤ THỊ TRƯỜNG NGÁCH SIÊU CAO CẤP
Mặc dù có những ngoại lệ (đặc biệt đối với các lô giới hạn và độc quyền), đối với người tiêu dùng cafe specialty trung bình, khoảng 5 USD là mức tối đa họ sẵn sàng chi trả cho một tách cafe.
South Korea’s Cupping Post dự kiến sẽ bán khoảng 150 tách từ lô cafe Elida Aguacatillo Geisha 3kg. Giả sử mỗi tách được pha với 20g cafe, giá mỗi ly sẽ vượt mức 270 USD, điều này đặt ra câu hỏi: Ai có thể chi trả cho những loại cafe này?
“Tôi cho rằng là những cá nhân giàu có, những người muốn nói rằng họ đã từng thử loại cafe đắt nhất thế giới,” Stuart chia sẻ. “Tôi không nghĩ rằng những người đam mê cafe hoặc các chuyên gia trong ngành có thể hoặc sẽ chi trả mức giá cao như vậy cho một tách cafe.”
Các phiên đấu giá cao cấp thường thu hút người mua từ Đông Á, nơi nổi tiếng với việc tìm kiếm các loại cafe có điểm số cao và giá cực kỳ đắt đỏ. Tại phiên đấu giá Lamastus năm 2024, phần lớn các nhà đấu giá đến từ các quốc gia trong khu vực này, bao gồm Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Saudi Arabia và Hồng Kông. Việc nâng tầm thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc tăng sức hấp dẫn tại các thị trường này, đồng thời nâng cao mức giá mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho các loại cafe chất lượng vượt trội – làm cho việc bán các loại cafe siêu cao cấp trở nên khả thi hơn.
Thay đổi nhận thức của người tiêu dùng
Nolan Hirte, chủ sở hữu và giám đốc của Proud Mary Coffee, một nhà rang specialty có trụ sở tại Úc và Mỹ, thường xuyên tham gia các phiên đấu giá cao cấp. Từ kinh nghiệm của mình, anh nhận thấy ngày càng nhiều người sẵn sàng thử các loại cafe hiếm và độc quyền.
“Hầu hết là những người yêu thích rượu vang hảo hạng, xì gà Cuba, bánh mì sourdough nướng bằng lửa từ ngũ cốc cổ đại và những thứ tinh tế khác trong cuộc sống,” anh nói. “Tuy nhiên, tôi cảm thấy rằng sự tò mò về khả năng của cafe đã tăng lên ở nhiều thị trường. Loại cafe đắt nhất chúng tôi từng bán là 150 USD/tách, và thậm chí có ba sinh viên đại học đã cùng mua một tách để thưởng thức chung.”
“Tôi nghĩ rằng các mức giá kỷ lục giúp thay đổi quan điểm của mọi người về tiềm năng chất lượng,” anh bổ sung. “Chúng ta không thấy các bài viết chỉ trích giá rượu vang đắt đỏ, vì nó đã được xem là một sản phẩm có giá trị. Trang trại bán cafe với giá kỷ lục này đã làm việc vô cùng chăm chỉ qua nhiều thế hệ để đạt được thành tựu này. Đây là một gia đình tiên phong luôn phá vỡ mọi giới hạn. Đó là phiên đấu giá riêng của họ, vì vậy điều này cho thấy họ đã xây dựng thương hiệu của mình tốt như thế nào.”
Mặc dù chỉ có ít người có khả năng chi trả, nhưng các lô cafe độc quyền và cực hiếm đạt mức giá kỷ lục vẫn mang lại giá trị cho ngành. Việc tiếp cận những loại cafe này có thể thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng, từ đó mang đến cơ hội để các barista và nhà rang giải thích điều gì làm chúng trở nên độc đáo.
Stuart tin rằng giá đấu giá sẽ còn tăng cao hơn nữa trong những năm tới.
“Sẽ luôn có người sẵn sàng trả nhiều hơn,” anh nói. “Rượu whisky, rượu vang, và thậm chí cả trà đã được bán với giá cao hơn nhiều so với mức giá kỷ lục của cafe. Có những gram trà được bán với giá hơn 1.000 USD tại các phiên đấu giá – gấp mười lần mức giá kỷ lục mới của Gesha.”
Một góc nhìn khác về giá trị
Ý kiến về việc trả giá kỷ lục tại các phiên đấu giá cafe luôn chia thành nhiều luồng. Một số người xem đó là tín hiệu ghi nhận sự nỗ lực của người sản xuất, trong khi số khác kiên quyết cho rằng các mức giá này là quá mức.
Dù quan điểm ra sao, các mức giá đấu giá kỷ lục luôn tạo ra những cuộc thảo luận quan trọng trong ngành, đặc biệt về cách chúng ta đánh giá cafe. Tuy nhiên, trong bối cảnh mức giá cafe đang ở mức cao nhất trong 13 năm và chỉ có rất ít nhà sản xuất thực sự được hưởng lợi, thì mức giá kỷ lục này không phản ánh đúng thực tế của ngành.
Nguồn ảnh Internet
Nguồn bài viết: A new world record price for Gesha isn’t what the coffee industry needs right now
Thân mến
Đội ngũ THAIYEN CAFE